Η εφηβεία αποτελεί μια ιδιαίτερη περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, καθώς σηματοδοτεί τη σταδιακή μετάβασή του από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Οι ορμονικές αλλαγές είναι αυτές που προεξάρχουν, προκαλώντας μεταβολές τόσο στο σώμα όσο και στη σκέψη και το συναίσθημά του.
Ο τρόπος με τον οποίο θα βιωθεί αυτή η περίοδος εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του ατόμου καθώς και από το οικογενειακό, το σχολικό και το φιλικό του περιβάλλον. Λόγω όμως της ευάλωτης κατάστασης την οποία δημιουργεί, σε μικρότερο ή σε μεγαλύτερο βαθμό, θέματα που μέχρι τότε βρίσκονταν σε λανθάνουσα κατάσταση, είναι δυνατόν να ενεργοποιηθούν ή να μεγεθυνθούν.
Οι φοβίες και οι αγχώδεις διαταραχές, οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν κατά την εφηβεία κατατάσσονται στις εξής κατηγορίες:
- Διαταραχή Πανικού: είναι μια περίοδος κατά την οποία ο έφηβος βιώνει έναν έντονο αδικαιολόγητο φόβο και αισθάνεται εξαιρετικά δυσάρεστα (ζαλάδα, δυσκολία στην αναπνοή, τρέμουλο, ο φόβος ότι θα χαθεί ο έλεγχος, αύξηση των καρδιακών παλμών κλπ).
- Ειδικές Φοβίες: στις οποίες περιλαμβάνονται οι φοβίες για διάφορα έντομα, ζώα, κλπ (σφήκες, αράχνες κατσαρίδες), φόβος για ύψη, κλειστοφοβία, φόβος για αστραπές και κεραυνούς.
- Αγοραφοβία: είναι ο φόβος για τα πολυσύχναστα μέρη (πολυκαταστήματα, μετρό, κλπ).
- Κοινωνική φοβία ή διαταραχή κοινωνικού άγχους: είναι o φόβος της έκθεσης μπροστά σε κοινό και της κοινωνικής επαφής με άτομα που ανήκουν στην ίδια ομάδα (σχολείο, αθλητική /καλλιτεχνική ομάδα κλπ), ο φόβος της κριτικής από τους άλλους. Επίσης υπάρχουν άτομα που φοβούνται να φάνε, να γράψουν, να μιλήσουν μπροστά σε άλλους.
- Επιλεκτική Αλαλία: είναι όταν κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες στρες ο έφηβος/η δεν μπορεί να μιλήσει.
- Διαταραχή άγχους του αποχωρισμού: είναι όταν ο αποχωρισμός μας (έστω και σύντομος) από αγαπημένα μας πρόσωπα μας δημιουργεί άγχος. Είναι πιο συνηθισμένη στην παιδική ηλικία εμφανίζεται όμως και στην εφηβεία.
- Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή: Χαρακτηρίζεται από χρόνιο άγχος, έντονη ανησυχία και ένταση. Παράλογη ανησυχία για μια μελλοντική καταστροφή η οποία συνήθως συνοδεύεται και από φυσικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, ναυτία, μυϊκή ένταση.
- Μετατραυματική αγχώδης διαταραχή: Τρομακτικές σκέψεις και άγχος που ξεκινούν μετά από μια τραυματική εμπειρία.
- Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή: Επαναλαμβανόμενες ανεπιθύμητες σκέψεις που δημιουργούν άγχος, καθώς και μια τελετουργική συμπεριφορά που αποτελεί διέξοδο από το άγχος.
Η Ομοιοπαθητική, λόγω της ολιστικής της προσέγγισης, έχει πολλά να προσφέρει στην αντιμετώπιση τέτοιου τύπου διαταραχών. Και αυτό διότι αντιμετωπίζει την ασθένεια σαν μια κατάσταση που επηρεάζει όλο τον οργανισμό, όχι μόνο ένα επιμέρους τμήμα του. Η αλληλεπίδραση νου, συναισθήματος και σώματος είναι η βάση στην οποία κινείται και αυτό που κατορθώνει είναι να επαναφέρει την αρμονία και την ισορροπία στον οργανισμό, με τη χρήση ήπιων και φυσικών μέσων, ιδιαίτερα στην εφηβεία, όπου η ισορροπία ανάμεσα στα τρία αυτά επίπεδα έχει διασαλευθεί, λόγω των ορμονικών ανακατατάξεων.
Παρακάτω παραθέτω ένα περιστατικό από την κλινική μου πράξη
Μία έφηβη 16 ετών με επισκέφθηκε στο γραφείο μαζί με τη μητέρα της. Την τελευταία περίοδο είχε βιώσει κάποια επεισόδια κρίσεων πανικού, ενώ ήδη από την έναρξη της εφηβείας της, στα 12, την ακολουθούσαν μια σειρά από φοβίες, συγκεκριμένα φόβος για το σκοτάδι, για τις αστραπές και τις βροντές και για τους κλέφτες. Επίσης φοβόταν να μείνει μόνη της το βράδυ ενώ φοβόταν έντονα την παρουσία πνευμάτων που θα μπορούσαν να της κάνουν κακό.
Ως αντίβαρο στη φοβία αυτή, είχε αναπτύξει μια έντονη θρησκευτικότητα, προσευχόταν συχνά, είχε πάντα μια εικόνα κάτω από το μαξιλάρι της και συνήθως κοιμόταν μαζί με τη μητέρα της. Όλες οι παραπάνω φοβίες περιπλέκονταν με μία ιδιαίτερα χαμηλή αυτοπεποίθηση, η οποία είχε αντίκτυπο στην κοινωνικότητά της, καθώς δεν ήθελε να βγαίνει από το σπίτι και στο σχολείο περνούσε τα διαλείμματα στην τουαλέτα λόγω του άγχους να συναναστραφεί με τους συμμαθητές της.
Αφού διερευνήθηκε το σύνολο του ιστορικού, δόθηκε το κατάλληλο ομοιοπαθητικό φάρμακο. Ήδη από τον πρώτο μήνα της θεραπείας, η ασθενής βίωνε μειωμένο φόβο ότι θα πάθει κάτι κακό, άρχισε να κάνει παρέα με κάποιες συμμαθήτριες της και να βγαίνει έξω και δε φοβόταν να μείνει μόνη της το βράδυ.
Ένα χρόνο μετά, οι φοβίες παραμένουν μειωμένες. Πλέον δεν χρειάζεται φως για να κοιμηθεί. Η κοινωνικότητα της είναι κατά πολύ αυξημένη. Θέλει να σπουδάσει σε άλλη πόλη και να μείνει μόνη της ενώ πριν της φαινόταν αδιανόητο να εγκαταλείψει την προστασία των γονέων.
Το παραπάνω περιστατικό είναι ενδεικτικό του πώς η Ομοιοπαθητική μπορεί να βοηθήσει τον έφηβο να διανύσει τον δρόμο προς την ανεξαρτητοποίηση, το οποίο είναι και το ζητούμενο κατά την εφηβεία, με τον πιο ομαλό τρόπο, έτσι ώστε να γεννηθεί ένας υγιής ενήλικας, απολύτως ικανός να αξιοποιήσει το δυναμικό του.